Yanlış Duvara Dayalı Başarı Merdiveni

"Başarı" kelimesi, tanımı kişiden kişiye oldukça değişken olsa da, ilginç bir şekilde insanların büyük bir kesiminin hemfikir olduğu ortak bir hedef. Öyle ki, bu hedefe ulaşmayı “başarı basamaklarını teker teker tırmanmak” şeklinde mecazlaştırmışız. Ancak merdivenleri hızla çıkmanın bir bedeli var: her adımda bir başka ihtimalden vazgeçiyoruz. Peki ya tüm dikkatimizi verip tırmandığımız o merdiven, yanlış bir duvara dayalıysa? Ve bunu ancak zirveye yaklaştığımızda fark edersek?

Başarının ne olduğunu tanımlamaya çalışmak kendi adıma cüretkâr sayılabilecek bir girişim olabilir. Ancak ne olmadığını, tecrübelerin süzgecinden geçirerek daha net görebiliriz. Başarı; toplumun saygısını kazanmak amacıyla edinilmiş bir statü değildir. Hayat boyu, başkalarının takdirini kazanmak için aslında size ait olmayan bir hedefin peşinden koşmak da başarı sayılamaz. Bana göre en büyük yanılgı, başarı merdiveninin bir zirvesi olduğuna ve bu zirveye ulaşmanın hayatın nihai amacı sayılacağına inanmaktır.

Toplumun kalabalık yankısı çoğu zaman iç sesimizi bastırır. İçinde bulunduğumuz çevre bize kim olmamız gerektiğini fısıldar durur. İşin kötüsü, bu etkilerin tesiri altında kalırken başarı algımızın bu dış seslerle şekillendiğini bile fark edemeyiz. Bu meseleyi, benzer bir bakış açısıyla Robert Greene de Ustalık isimli kitabında ele alır:

Akranlarınızın, ailenizin size söylediklerine dayanan ya da daha kazançlı görünen bir meslek seçersiniz. Eğer içinizdeki çağrıyla iletişimi yitirirseniz, yaşamınızda biraz başarı kazanabilirsiniz ama başarının olmayışı sizi ele geçirecektir. Çalışmalarınız adeta makineleşir. Tembellik ve kolay zevkler içinde yaşamaya başlarsınız. Böylece pasifliğiniz gitgide artar. Hayal kırıklığına uğrayıp üzüntüye kapılabilirsiniz ama kendi yarattığınız bu duyguların kaynağı olduğunu fark etmezsiniz.

Başarıyı bir varış noktası gibi görmeye o kadar alıştık ki, çoğumuz neyin peşinden koştuğunun farkında bile değil. Peki bu basamakları neden ve kimin için tırmanıyoruz? Kaçımız tatmini yolculuğun kendisinde yaşıyor? Eğer merdiveni yanlış bir duvara dayamışsak ve basamakları hiç sorgulamadan tırmanmaya devam edersek, sonunda ulaştığımız yerde bizi bekleyen şey başarı değil; içten içe büyüyen bir eksiklik ve yetersizlik duygusu olacaktır.